shiv ki utpatti – શિવ ની ઉત્પત્તિ:ઋષિઓની વાત : shiv ki utpatti Pooja in Gujarati
ઋષિઓની વાત
ઋષિ બોલ્યા :- હે સુત જી ! હવે તમે અમને ભગવાન શિવ અને પાર્વતીના પરમ અને દિવ્ય સ્વરૂપનું વર્ણન કરો. બ્રહ્માંડની રચના પહેલા, મધ્યકાળ અને વિશ્વના અંત દરમિયાન મહેશ્વર કયા સ્વરૂપમાં અને કયા સ્વરૂપમાં આવેલું છે ? બધા જગતના કલ્યાણકર્તા ભગવાન શિવ કેવી રીતે પ્રસન્ન થાય છે ? અને જ્યારે તેઓ પ્રસન્ન થાય ત્યારે તેમના ભક્તોને શ્રેષ્ઠ ફળ શું આપે છે ? આપણે સાંભળ્યું છે કે ભગવાન શિવ ખૂબ જ દયાળુ છે. પોતાના ભક્તોને મુશ્કેલીમાં જોઈ શકતા નથી. ત્રણેય દેવો બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશનો જન્મ ભગવાન શિવના અંશમાંથી થયો હતો. કૃપા કરીને અમને ભગવાન શિવનું સ્વરૂપ, દેવી ઉમાની ઉત્પત્તિ, શિવ-ઉમા લગ્ન, ગૃહસ્થ ધર્મ અને ભગવાન શિવના અનંત પાત્રોનું વર્ણન કરો.
દેવદેવ મહાદેવ નીલકંઠ નમોસ્તુ તે
કર્તુમિચ્છામ્યહં દેવ શિવરાત્રિવ્રતં તવ
તવ પ્રસાદાદ્દેવેશ નિર્વિઘ્નેન
કામાદયા શત્રવો માં વૈ પીડાં કુર્વન્તુ નૈવ હિ
શિવ પૂજા વિધિ
શિવ પૂજા કેવી રીતે કરવી | શિવ પૂજા વિધિ | શિવ પૂજા મંત્ર | Shiv – Mahadev pooja in Gujarati
શિવપૂજાના સંદર્ભમાં કહેવાય છે કે દૂધ, દહીં, મધ, ઘી અને શેરડીના રસ (પંચામૃત)થી સ્નાન કર્યા પછી ચંપક, પાતાળ, કાનેર, મલ્લિકા અને કમલનાં ફૂલ ચઢાવો. ત્યારબાદ ધૂપ, દીપ, નૈવેદ્ય અને તાંબુલ ચઢાવો. તેનાથી શિવજી પ્રસન્ન થાય છે. આ સંહિતામાં 'સૃષ્ટિ ખંડ' હેઠળ શિવને જગતનું મુખ્ય કારણ માનવામાં આવ્યું છે, શિવમાંથી આદિશક્તિ 'માયા'નો ઉદ્ભવ થાય છે, તો 'બ્રહ્મા' અને 'વિષ્ણુ'ની ઉત્પત્તિ શિવમાંથી જ કહેવામાં આવી છે.
શિવ ની ઉત્પત્તિ – Shiv Ni Utpatti in Gujarati
‘શિવ’તત્વની ઉત્પત્તિ | Shiv Tatva ki utpatti | શંકર ભગવાન નો ઇતિહાસ | શિવજી ની ઉત્પતિ | શિવપુરાણ કથા – શિવપુરાણ ની વાર્તા
‘શિવમહાપુરાણમાં’ ઉલ્લેખ છે કે સૌ પ્રથમ અવકાશમાં ઘોર અંધકાર હતો ક્યાંય કશું જણાતું ન હતું અને ઘોરતમ અંધારમાં એક તત્વ હતું આ તત્વને અંતિમ તત્વ કહેવામાં આવે છે. જેનો કોઈ આકાર નથી તે નિરાકાર તત્વ હતું એને પરમતત્વ તરીકે ઓળખ આપણા શાસ્ત્રોએ આપી તે આ તત્વ હતું.
om namah shivay mantra meaning in gujarati
તેને ઈચ્છા થઈ કે તે પોતાના સ્વરૂપનું સર્જન કરે છે. તે શિવ તત્વ તરીકે શાસ્ત્રકાર ઓળખાવે છે. તે પોતાના જમણા અંગને ઘસે છે તો તેમાંથી એક બીજા પુરુષનું સર્જન કરે છે. (અને આ શિવતત્વએ જ ડાબા અંગને ઘસ્યું તો તેમાંથી પરાંબાનું સર્જન થયું જે આ જગતની પ્રકૃતિ રૂપ છે.)
શંકર ભગવાન નો ઇતિહાસ
બીજો પુરુષ જે શિવ તત્વમાંથી પ્રગટ થયા તે મહાબાહુ અને નીલી આભા ધરાવતો આ પુરુષ વિશાળ વિશાળ થતો ગયો તેથી શિવે તેને કહ્યું ‘’તમે વિસ્તૃત થાવો છો માટે તમારું નામ વિષ્ણુ રાખવામાં આવશે.’’ આ રીતે શિવ ભગવાને વિષ્ણુને જન્મ આપ્યો. વિષ્ણુજીએ સમગ્ર જગ્યાએ કેવળ પ્રકાશ જોયો તેથી તેણે બધું જળવત્ કરી દીધું. અને ઘણું કામ કરી થાક્યા પછી તેણે પોતે સર્જેલા જ પાણીમાં ઘણા વર્ષો સુધી સુતા રહ્યા. ત્યારે પછી શિવજીની ઈચ્છાથી તે યોગ નિદ્રામાંથી જાગૃત થયા.
મહાપુરુષ તરીકે ઓળખાતા વિષ્ણુ ક્ષીરસાગરમાં સૂતા હતા ત્યારે તેની નાભિમાંથી એક કમળનો ઉદભવ થયો અને તેમાંથી બ્રહ્માજીનો જન્મ થયો. બ્રહ્માજીએ આસપાસ જોયું પણ કશું જણાયું નહીં તેથી તેને થયું કે મારો જન્મ ક્યાંથી થયો તે જાણું તેમ કરી, તે કમળની નાળમાં છેક ઊંડે સુધી ગયા પણ તેનો ક્યાંય પતો લાગ્યો નહીં તેથી તેને સો વર્ષ સુધી તપ કર્યું. અને તપ કરી આંખો ખોલી તો વિષ્ણુ ભગવાને દર્શન દીધા અને તેની સાથે વિવાદ થયો. બંનેનો વાદ વિવાદ જોઈ અને શિવજી પ્રગટ થયા બંનેના જન્મની કથા કરી બંનેને શાંત કર્યા.
જ્યારે બ્રહ્મા વિષ્ણુનો વિવાદ ચાલી રહ્યો હતો, ત્યારે અચાનક બંનેની વચ્ચે એક તેજસ્વી પટ્ટો આવી ગયો, બંનેએ આ તેજસ્વી પટ્ટાને ઉપર-નીચે વખાણવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ બંનેમાંથી કોઈ તેનું મૂળ શોધી શક્યું નહીં, ત્યારે ભગવાન શિવ પ્રગટ થયા અને તે તેજસ્વી પટ્ટાને ઓળખી કાઢ્યો. તેનું જ્યોતિર્લિંગ સ્વરૂપ અને કહ્યું કે મારા માણસોમાંથી જે જન્મશે તે રુદ્ર કહેવાશે, આ રુદ્ર અને હું બીજું કંઈ નથી પણ એક જ જાણું છું, આમ શિવે વિષ્ણુને કહ્યું કે તમે આ સૃષ્ટિનું પાલન-પોષણ કરો અને બ્રહ્માને તેની જવાબદારી સોંપવામાં આવી. સૃષ્ટિની રચના કરી અને કહ્યું કે મારું જે રુદ્ર સ્વરૂપ છે તે પ્રલયમાં નાશ પામશે.
આમ, શિવપુરાણના રુદ્ર સંહિતા અધ્યાય 6 થી 9 માં ત્રિદેવનો જન્મ અને તેના કાર્યની પ્રતિપદાનો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. શિવનો મહિમા જીવને સમજાવવા સંતોએ અનેક રીતે ગાન કર્યું છે.